Пастэга

12 кастрычніка 2017

Неяк у беларускамоўным гіпермаркеце Еўраопт у Гродне, я ўзяў нейкую дробязь і адправіўся на касу. Беларусамоўнасць праяўляецца, у прыватнасці, у тым, што касіры гавораць на мове. Але, праўда, не заўсёды. Але калі б заўсёды, дык гэта ўжо было б дзіўна, так? Ну, карацей, часам кажуць, а часам няма і калі кажуць, то звычайна ўсяго пару слоў. Касіры на працы ўвогуле не вельмі шматслоўныя. Можа здацца, што завучыць парачку касірскіх фраз можна без асаблівай натугi, нават калі чалавек не ведае мовы…

— Добры дзень, — сказала дзяўчына касір. — А нужэн вам пакецік? А можаце пасматрэць, можа есьць тры капэйкі? Пасматрыце, калі ласка.

Вось гэта выдатны ўзровень мовы, так… і я адказаў:

— Не-не, я загадзя паглядзеў і ведаю, што трох капеек няма. Што ж зробіш.

На твары дзяўчыны на секунду здаўся выраз жаху, змяшанага са здзіўленнем, як калі б яна ўспомніла, што забылася аб пастаўленым варыцца супе, але яна адразу ж апусціла вочы. Забраўшы рэшту я накіраваўся да выхаду, а дзяўчына касір засталася працаваць. Верагодна, перад вачыма ў яе ўставала першая настаўніца мовы, у якой яна пыталася:

— Вераніка Браніславаўна, чаму ён назваў мяне «загадзя»? Я ж нічога дрэннага не зрабіла.

24 жніўня 2018

Зайшоў у аптэку купіць бінт. Перада мной была толькі адна дзяўчына — рослая, загарэлая асоба з мноствам татуіровак. У працэсе чакання сваёй чаргі я пачаў разглядаць нацэльны жывапіс маладзіцы. На шчыкалатках яе стройных ног красаваліся нейкія кветачкі, а на плячы — выява планеты і яшчэ чагосьці там… Заўважыўшы мой бястыжы позірк дзяўчына сказала:

— Вы мяне разглядаеце?

— Так, вашы татуіроўкі, — адказаў я.

— А можа мне непрыемна.

— Можа.

— Я не хачу, каб мяне разглядалі.

— Вы яшчэ скажыце: няма на што глядзець таму што на мне кветкі не растуць, — зазначыў я.

— Так, не растуць, — адказала дзяўчына.

— А гэта што? — спытаў я, паказваючы на кветку, набітую на левай назе красуні.

Дзяўчына змоўкла, павярнулася да акенца аптэкаркі і, забраўшы свае лекі, выйшла з паказной абыякавасцю. А я падышоў ды акенца і вымавіў:

— Добры дзень, дайце бінт.

26 кастрычніка 2019

На маёй вуліцы ёсць аптэка, у якой працуе дзяўчына, страшна падобная на адну артыстку порна. Таму калі я заходжу да яе і кажу нешта накшталт «Добры дзень, дайце вітамін С» адчуванне такое, як быццам гэта завязка фільма для дарослых.

16 лістапада 2019

Ішоў сёння па сваіх справах і тут бац — нейкая пажылая жанчына стаіць і цягне да мяне руку. Калі я параўняўся з ёй яна папрасіла дапамагчы пераступіць нейкі бардзюр, а потым і давесці яе да хаты, калі я, вядома, не заняты. Заняты, бабуля, заняты, але што ж рабіць. І я павёў яе.

— Дзякуй, сынок, — казала жанчына. — А ты вучышся яшчэ?

Я ўзрадаваўся.

«Значыць яшчэ і на навучэнца цягну. Крута! Можа мне з якой-небудь старшакласніцай замуціць. Люблю старшакласніц.»

— Не, — кажу, — працую.

— Зарабляеш добра?

— Добра.

Вырашыў сказаць нешта такое, што яе падтрымае і кажу:

— А вы яшчэ бадзёра можаце ісці.

— Гэта таму што бог мне дапамагае. Ты цяпер мой бог.

«О! Я прыкладна так пра сябе і думаю».

Між тым мы дайшлі да яе пад'езда і я дапамог ёй падняцца па лесвіцы. І тут яна заплакала і нечакана прыцягнуўшы маю руку да твару… пацалавала яе…

Перад трагедыяй чалавечага болю тая культурная тэматыка, якой я звычайна займаюся, выглядае нейкай малазначнай, як быццам бы маленькая свечка перад цёмнай ноччу змрочнага боку чалавечага жыцця.

7 студзеня 2020

Калядная гісторыя пра суседзяў і ката. Чаму калядная? Ну хаця б таму, што пішу я яе на Каляды. Што да суседзяў, то ведаю я іх даўно. Гэта маладая пара з маленькім дзіцём. З імі звязаны розныя забаўныя здарэнні. Напрыклад, аднойчы я сустрэў суседку ў паўзмроку пад'езда. На ёй быў цудоўны макіяж закліканы надаць ёй выгляд жывёлы, на мой погляд, падобнай на гібрыд лісы і шакала. Паўзмрок, ціхія крокі… шакал.

— Я на карпаратыў, Жэня! — адразу ж паспяшалася растлумачыцца суседка. Добрыя тлумачэнні, але хіба яны могуць высушыць штаны.

Ну добра, наконт штаноў я пажартаваў.

Далей наступіла чарада вяртанняў. Гэта значыць, я вечна вяртаў суседзям забытыя ў дзвярах ключы. Я іду, у дзвярах тырчаць ключы, тук-тук, здрасце вам у хату, а вось і вашыя ключыкі. Ну і вось зусім нядаўна я сустрэў суседа ля пад'езда, павітаўся і, дайшоўшы да яго дзвярэй, выявіў, што яны прыадчынены. У кватэры нікога не было. І тут вось і выходзіць на сцэну кот. Дакладней іх было нават два. Але адзін з іх самастойна вярнуўся ў кватэру, другі ж затрымаўся на лесвіцы і жаласна выў. Я з пяшчотай паглядзеў на жывёлу і спытаў

— Ты адкуль тут узяўся, сволач?

Кот глядзеў на мяне сваімі вялікімі, выразнымі вачыма і… маўчаў. Я павольна працягнуў да звярка руку і пагладзіў яго, а той абнюхаў пальцы, пранікліва паглядзеў у вочы, але ўсё-такі злёгку адсунуўся. Было бачна, што яму вельмі хочацца мне давяраць, але ён не зусім яшчэ гатовы да блізкіх адносін.

Што мне было рабіць? Я ўзяў ката пад пахі і панёс дадому. Да яго дому. Вісець кату не вельмі спадабалася і ён занепакоіўся. Тады я падняў яго вышэй, разгарнуў і прыціснуў да сябе, а кот абхапіў мяне ўсімі лапамі і прыціснуўся яшчэ шчыльней, як немаўля, пры гэтым запусціўшы кіпцюры мне ў плечы.

«Ах ты тупая скаціна» — падумаў я.

Дайшоўшы да кватэры суседа я адкрыў яе і выпусціў свайго спадарожніка. Заставалася толькі больш шчыльна зачыніць дзверы і вуаля — аперацыя выратавання жывёлы са страшнага пад'езда завершана. Тут дарэчы якая-небудзь бадзёрая сентэнцыя аб стварэнні дабра на Каляды. Але я проста яшчэ дадам, што гэта быў страшэнна тоўсты кот, не менш за 8 кг. вагой. І кіпцюры ў гнюса таксама вельмі вострыя.

15 лютага 2023

Жыццёвая гісторыя. Нядаўна я ішоў на рынак Фарты, названы, дарэчы, у гонар імперскіх фартоў вакол горада, вядомых як Гродзенская крэпасць, ну і вось на падыходзе да рынку да мяне звярнулася дзяўчо гадоў 20, з кацянём на руках.

— Вазьміце кацянятка! — папрасіла мяне дзяўчынка.

Я цалкам праігнараваў прасіцельніцу і пайшоў купіць бульбачкі. Я часта купляю бульбачку на даволі вялікай адлегласці ад дома, а потым нясу гэтыя 3—4 кг. дадому, іду пешшу і ў хуткім тэмпе. О спорт — ты целы свет! Ну і вось я вяртаюся назад міма гэтай самай дзяўчынкі і яна не задаволіўшыся першай спробай зноў паўтарае сваю просьбу. Халера! Ну гэта ўжо занадта і я не стрымаюся. Я падышоў да дзяўчынкі. Як не складана здагадацца, я люблю ліцадзейнічаць і ў рэале. Я не толькі цалкам майстэрска валодаю голасам, але ў стане рабіць усякія тварыкі, наўрад цi на ўзроўні Дэніэла Дэй-Льюіса, але мне хапае. Ну і вось я з выглядам прыдзірлівага пакупніка, які капаецца ў бураках на рынку, адбіраючы больш круглыя, аглядаю з усіх бакоў кацянё, а потым паднімаю галаву і дзелавіта, цалкам сур'ёзным тонам, коратка пытаю:

— Смачны?

Бачылі б вы, што адбылося з дзяўчынкай. У яе на твары была неверагодная сумесь жаху, здзіўлення, недаверу і неразумення. У яе нават злёгку адкрыўся рот, ну вось як гэта звычайна паказваюць просценькія галівудскія ліцадзеі, калі адыгрываюць падобныя эмоцыі. Але я, вядома ж, не стаў доўга мучаць дзеўку і адразу ж засмяяўся і пагладзіў кацяня.

— Жартую!

— А-а-а! — дзеўка з палёгкай выдыхнула і таксама засмяялася, ну а я пайшоў дадому.

Мне заўсёды падабалася дражніць і разыгрываць дзевак. Натуральна, дасведчаны мозгазнаўца мог бы заўважыць, што так я як бы ўсталёўваю сваю ўладу над імі. Але лепш так, чым як многія мужыкі, якія праяўляюць уладу з дапамогай пабояў. Такое, на шчасце, я ніколі не практыкаваў. Спадзяюся дзеўка знайшла кацянятку дом. У крайнім выпадку я сапраўды магу яго з'есці… Жартую.

28 лютага 2023

Яшчэ крыху жыццёвых гісторый, і зноў пра дзеўку. Не так даўно я вырашыў раздрукаваць парачку фотак для інтэр'еру, ну і з гэтай мэтай адправіўся ў фотамайстэрню. Там мяне сустрэла рыжанькая дзяўчынка з незвычайным для Беларусі імём. Раней, як я памятаю, у фотастудыях часцей прымалі заказы нейкія шаноўныя мужыкі фатографы, але зараз, вядома ж, адны мілавідныя дзяўчынкі. Што ж, прынамсі вока цешыцца.

— У вас яна крыху не ў фармаце, — сказала мне «гарадзенская Ігрыт».

Дакладна! Я жэш памер і не падганяў.

— Ну, пакіньце там краі! — параіў я дзяўчынцы і яна паслухмяна пагадзілася.

Сутнасць маніпуляцыі ў тым, што вы бераце патрэбны фармат, напрыклад 30 на 40, і ўстаўляеце ў яго меншае нефарматнае фота, то бок надрукаванае палатно гэта 30 на 40, проста ваша карцінка атрымлівае белыя рамкі.

Я вярнуўся дадому з замовай, i там мяне ўжо чакала рамка. Але тут аказалася, што паверхня ліста шырэйшая на 3 сантыметры! Дзяўчынка не ўставіла выяву ў замоўлены фармат, а проста накінула лісту шырыні, дарэчы, падарыўшы мне неаплачаную паперу, бо, па логіцы, памер паперы карэлюе з коштам замовы.

Вядома, ні ў якую рамку ліст не палез. Не бяда! Я ўзяў фанерку, памарыў яе, палакаваў і прымасціў карцінку на гэты своеасаблівы планшэт.

За наступнай выявай я прынцыпова пайшоў да гэтага ж дзяўча і ласкава (сапраўды ласкава, гэта не сарказм) растлумачыў, што мінулая карцінка была завялікая. Пасля друку дзяўчынка прынесла вялізную лінейку. Заўсёды баяўся жанчын з лінейкамі! Хто ведае, што яна там захоча вымераць. Фотка ўсё роўна была крыху больш патрэбнага.

— Я вам абрэжу, — заявіла дзяўчынка і дастала яшчэ і нажніцы.

Я яшчэ больш насцярожыўся ад такой прапановы і з удзячнасцю адмовіўся ад абразання.

Другая фотка са скрыпам увайшла ў рамку, а я глядзеў на выяву і думаў аб рудай дзяўчынцы. Калі б я быў яе шэфам, то яе прыгажосць або прафесійныя якасці былі б важней? Прыгажосць ці прафесіяналізм? Архіцяжкая задача! Так і не рашыўшы, я пайшоў на кухню піць гарбату.